ΣΚΟΠΕΛΟΣ
ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΗ ΠΑΥΛΟΥ ΝΙΡΒΑΝΑ
Οικία Παύλου Νιρβάνα, Μουσείο Ιστορίας Σκοπέλου, Ένα σημαντικό νεότερο μνημείο της Μαγνησίας, η οικία Νιρβάνα στη Σκόπελο, αναβιώνει και πρόκειται το προσεχές διάστημα να ανοίξει τις πύλες του στο κοινό.
Το κτίριο επισκευάστηκε και μετασκευάστηκε σε εκθετήριο της ιστορίας της πόλης της Σκοπέλου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Την ευθύνη και επίβλεψη όλου του έργου ανέλαβε η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας του Υπουργείου Πολιτισμού. Στο σπίτι αυτό πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο νεοέλληνας λογοτέχνης Παύλος Νιρβάνας, ο οποίος καταγόταν από το νησί και το πραγματικό του όνομα ήταν Πέτρος Αποστολίδης.
Είναι χτισμένο στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού της Σκοπέλου, στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη, πλάι στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών, με θέα την αμφιθεατρική Χώρα και το γραφικό λιμάνι της Σκοπέλου.
Κείμενο Κυρίου Δ. Παλιούρα
ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Μαϊο - Σεπ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ :
11:00-15:00 και 18:00-22:00
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
Γενική είσοδος:
Είσοδος 1 Ευρώ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Χάρτης Google
Χώρα Σκοπέλου, Τρείς Ιεράρχες
Το σπίτι αποτελεί ένα από τα αξιολογότερα και αντιπροσωπευτικότερα δείγματα της τοπικής σκοπελίτικης Λαϊκής Αρχιτεκτονικής, “Μακεδονικού Τύπου”, χωρίς μεταγενέστερες αλλοιώσεις και αλλαγές και κτίστηκε στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Για τους παραπάνω λόγους, το 1965 χαρακτηρίστηκε με υπουργική απόφαση από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία.
Πρόκειται για διώροφο κτίσμα με ημιυπόγειο, λιθόκτιστο στο μεγαλύτερο μέρος του εκτός από την πρόσοψη και την ανατολική πλευρά του ορόφου που είναι κατασκευασμένες από τσατμά.
Η πρόσοψη του ορόφου προβάλλει έντονα έξω από το περίγραμμα της βάσης του κτιρίου δημιουργώντας ένα ενιαίο σαχνισί, που είναι το χαρακτηριστικότερο στοιχείο των σπιτιών Μακεδονικού Τύπου στη Σκόπελο.
Η κάτοψη του σπιτιού έχει σχήμα Γ και αναπτύσσεται σε τρεις στάθμες, το ημιυπόγειο, το ισόγειο και τον πρώτο όροφο.
Το ημιυπόγειο είναι διαμορφωμένο σε διάφορα επίπεδα και περιλαμβάνει τρεις χώρους, που χρησιμοποιούνταν ως αποθήκες και κελάρια για την αποθήκευση των προϊόντων της χρονιάς.
Το ισόγειο επικοινωνεί απευθείας με το καθημερινό δωμάτιο, που από τη διαμόρφωση του φαίνεται ότι στην αρχική του μορφή χρησιμοποιούταν για οικοτεχνική και εμπορική δραστηριότητα. Εκτός από το καθημερινό δωμάτιο, που είναι σε χαμηλότερο επίπεδο από τα υπόλοιπα, η στάθμη αυτή έχει και άλλα δύο χειμωνιάτικα δωμάτια με τζάκι.
Ο πρώτος όροφος περιλαμβάνει τρία δωμάτια, τα δύο εκ των οποίων επικοινωνούν μεταξύ τους με εσωτερικές δίφυλλες πόρτες και χρησιμοποιούνταν ως χώροι υποδοχής, ενώ το τρίτο ήταν υπνοδωμάτιο.
Στη νοτιοδυτική πλευρά του οικοπέδου υπάρχει το παράσπιτο, στο οποίο ήταν χωροθετημένη η κουζίνα του σπιτιού και το αποχωρητήριο, ενώ το υπόλοιπο οικόπεδο είναι περιφραγμένο με ψηλό λιθόκτιστο αυλόγυρο, που δημιουργεί στο εσωτερικό του μια μικρή κλειστή αυλή.
Η οικία Νιρβάνα αγοράστηκε στις 18.12.1998 από το Δήμο Σκοπέλου. Το 2002 η επισκευή της οικίας εντάχτηκε στο Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και μετασκευάστηκε σε εκθετήριο της ιστορίας της πόλης της Σκοπέλου, ύστερα από μελέτη που συνέταξε η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας ρου ΥΠΠΟ.
Οι επισκευαστικές εργασίες, που άρχισαν τον Ιούλιο το 2004 και τελείωσαν το Νοέμβριο του 2005, σεβάστηκαν απόλυτα το παραδοσιακό χαρακτήρα του κτιρίου. Το κτίριο αποκαταστάθηκε και μετασκευάστηκε σε εκθετήριο της ιστορίας της πόλης της Σκοπέλου. Για το λόγο αυτό τοποθετήθηκαν όλες οι απαραίτητες σύγχρονες εγκαταστάσεις (ηλεκτρολογικά, ύδρευση, συστήματα θέρμανσης, συναγερμού, πυρασφάλειας κτλ.), ώστε να πληρεί τις προϋποθέσεις ενός σύγχρονου εκθετηρίου.
Σύγχρονη μουσειολογική πρόταση
Περνώντας κανείς το κατώφλι της Οικίας Νιρβάνα έρχεται σε επαφή με μια σύγχρονη μουσειολογική πρόταση. Η οικία αποκτώντας πλέον μια νέα λειτουργία φιλοξενεί την έκθεση Πεπάρηθος Σκόπελος: Η ιστορία της πόλης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο επισκέπτης, μέσα σε ένα περιβάλλον οργανικά δεμένο με τον παραδοσιακό οικισμό της Σκοπέλου, θα ταξιδέψει στη μακραίωνη ιστορία της, αφού η πόλη κατοικείται συνεχώς από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Για τη συγκέντρωση του ποικίλου υλικού της έκθεσης κρίθηκε αναγκαία μια διεπιστημονική συνεργασία φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως η ΙΓ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Βόλου, η 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Λάρισας, τα Γ.Α.Κ, Αρχεία Ν. Μαγνησίας, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας που είχε και τη γενική επιμέλεια της οργάνωσης της έκθεσης κ.α. Πολύτιμη στάθηκε επίσης η αρωγή διαφόρων επιστημόνων, καθώς και ιδιωτών.
Στο ιδιαίτερο αυτό μουσείο ιστορίας η τοπική ιστορία της πόλης και του ομώνυμου νησιού της Σκοπέλου δεν παρουσιάζεται γραμμικά, με μια μονοδιάστατη χρονολογική παράθεση γεγονότων και ιστορικών, αλλά θεματικά. Η ιστορία της κάθε περιόδου αντιμετωπίζεται ως ολότητα που περιλαμβάνει τους τομείς του πολιτισμού, της κοινωνικής οργάνωσης και της οικονομίας. Όλα τα παραπάνω παρουσιάζονται σε καλαίσθητους πίνακες (posters), διανθισμένους με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, που εκτίθενται σε όλους τους τοίχους του σπιτιού.
Ένας φιλόξενος χώρος υποδοχής και ενημέρωσης του κοινού, απ’ όπου μπορεί κανείς να προμηθευτεί το ειδικό ενημερωτικό φυλλάδιο, οδηγεί στους κυρίως εκθεσιακούς χώρους , δωμάτια του σπιτιού.