ΣΚΟΠΕΛΟΣ
ΠΕΠΑΡΗΘΟΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Το αρχαίο όνομα του νησιού της Σκοπέλου ήταν Πεπάρηθος, από το όνομα του αδερφού του πρώτου οικιστή της, Σταφύλου, τον Πεπάρηθο. Το όνομα αυτό αναφέρεται επίσης και από τον Θουκυδίδη.
Ο Στάφυλος, πρώτος μυθικός οικιστής της Σκοπέλου (Πεπαρήθου), ήταν γιος του θεού της γονιμότητας, της ευφορίας, της άμπελου και του κρασιού, Διόνυσου και της Αριάδνης, κόρης του βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Θησέας, γιος του Αιγαία, βασιλιά της Αθήνας, στάλθηκε με 7 νέα αγόρια και 7 νέα κορίτσια, στον βασιλιά της Κρήτης Μίνωα, με σκοπό να προσφερθούν για θυσία στον Μινώταυρο ( ένα περίεργο δημιούργημα της φύσης, μισός άντρας, μισό τέρας) που ζούσε στον λαβύρινθο του παλατιού της Κνωσσού, στην Κρήτη.
Στην Κρήτη, ο Θησέας γνωρίζει την Αριάδνη, κόρη του Μίνωα.
Η Αριάδνη τον ερωτεύεται και τον βοηθά, δίνοντας του ένα κουβάρι μαλλί, να φύγει από τον λαβύρινθο και να σωθεί. Πράγματι ο Θησέας σκοτώνει το Μινώταυρο, βρίσκει την έξοδο, απαγάγει την Αριάδνη και φεύγει από την Κρήτη.
Στο νησί της Νάξου όμως εγκαταλείπει την Αριάδνη.
Στη Νάξο,ο θεός Διόνυσος βρίσκει την Αριάδνη, την ερωτεύεται και τη μεταφέρει στην Λήμνο.
Στην Λήμνο η Αριάδνη και ο Διόνυσος θα αποκτήσουν τέσσερις γιους, τον Θόαντα, τον Οινοπίωνα, τον Στάφυλο και τον Πεπάρηθο.
Ο παραπάνω μύθος , καθώς και άλλοι σχετικοί, επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η Σκόπελος κατοικήθηκε από Μινωίτες, ότι υπήρχε μινωική αποικία στα χρόνια της κρητομηνωικής ακμής, ότι είχε επαφές και σχέσεις με τα Κυκλαδικά νησιά, με το Β. Αιγαίο και τη Μ. Ασία, αλλά και με την Αργολίδα, κέντρο του Μυκηναϊκού πολιτισμού. Επίσης, επιβεβαιώνεται η ανατολική προέλευση της Διονυσιακής λατρείας, που συμπίπτει με την αρχή της αμπελοκαλλιέργειας στον ελλαδικό χώρο.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα στη Σκόπελο επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο το μύθο του βασιλιά Στάφυλου· στα νοτιοανατολικά της Σκοπέλου, βρέθηκαν αξιόλογα ίχνη της μυκηναϊκής εποχής.
Συγκεκριμένα, στην άκρη του όρμου του Σταφύλου υπάρχει, μία χερσόνησος. Στην άκρη της χερσονήσου έχει ανακαλυφθεί ο τάφος του βασιλιά Στάφυλου και το σπαθί του που θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά δείγματα τέχνης στην Μυκηναϊκή και Μινωική περίοδο.
Το ξίφος του Στάφυλου με την λαβή- η οποία ήταν φτιαγμένη από χρυσό, μήκους 32 εκ, βρέθηκε σε λακκοειδή τάφο μαζί με άλλα κρητομυκηναϊκά ευρήματα από τον αρχαιολόγο Ν.Πλάτωνα σε ανασκαφή του 1936. Ο τάφος αποδόθηκε στο μυθικό ήρωα Στάφυλο.
Πιθανόν η πειστικότερη ένδειξη για την ταυτότητα του τάφου είναι η ονομασία της περιοχής που επί χιλιετίες παραμένει ίδια.
Το ξίφος φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Το αρχαίο όνομα Πεπάρηθος, με την κατάληξη , θος, μας παραπέμπει στην προελληνική εποχή· είναι συνεπώς πιθανό να πρωτοκατοικήθηκε η Σκόπελος από Κάρες της Μ. Ασίας και να ακολούθησαν οι Μινωίτες και κατόπιν οι Μυκηναίοι. Ίχνη κατοικιών μυκηναϊκής εποχής έχουν βρεθεί στη θέση Στάφυλος, κάτω από το βουνό Παλούκι, όπου ο οικιστής Στάφυλος έκτισε το βασίλειο του, στη σημερινή πρωτεύουσα Σκόπελο και στην περιοχή της Γλώσσας, στο ΒΔ μέρος του νησιού.
Τον 8ο , ή στις αρχές του 7ου αι. ο οικισμός του Σταφύλου εγκαταλείπεται και οικίζονται συστηματικά οι πόλεις Πάνορμος (στον ομώνυμο κόλπο στα νοτιοδυτικά του νησιού), η Σελινούς (το σημερινό Λουτράκι) και η Πεπάρηθος (στη θέση της σημερινής πόλης της Σκοπέλου).
Ο Διόνυσος και η Αριάδνη με τους γιούς τους Οινοπίωνα και Στάφυλο
